Wat schrijf je op een condoleancekaart? (en wat juist niet)

Vroeg of laat krijgt iedereen ermee te maken. Een familielid, vriend, kennis of ander dierbaar persoon overlijdt. Een heel verdrietige periode. En daar zit je dan: je hebt een mooie condoleancekaart uitgezocht, maar nu moet je nog de juiste woorden vinden om je medeleven over te brengen. Wees gerust, je bent niet de enige die het schrijven van zo’n kaart ongelooflijk moeilijk vindt.

Een jaar of vijf geleden raakte ik in gesprek met de eigenaar van een kleine boekwinkel over zijn assortiment. Wat was het geval: hij had een meer dan gemiddeld grote ruimte vrijgemaakt voor condoleancekaarten. En dan niet in zo’n kaartdraaimolen, maar in een grote uitgestalde kast, je weet wel, met allemaal tabbladen waarop de gelegenheid staat; ‘beterschap’, ‘verjaardag vrouw’, ‘geslaagd’ en nog veel meer. Wat viel me nu op?

Hij had een enorme verzameling kaarten met teksten als ‘Met innige deelneming’. “Waarom verkoop je dit soort vorige-eeuwse kaarten nog?”, vroeg ik hem. “Nou”, vertelde hij met een wat ongemakkelijke lach, “dat zijn de condoleancekaarten die ik nog steeds veel verkoop. Maar je hebt een punt hoor; ik zou ze zelf ook niet sturen.”

Gecondoleerd en sterkte?

Nu is het natuurlijk altijd te prijzen als iemand medeleven betuigt door een kaart te sturen, maar als je de keuze hebt: waarom zou je dan kiezen voor een witte roos in een plas water die vervaagt in de tekst ‘Met oprechte deelneming’? Nog afgezien van het feit dat die tekst minstens een 9 scoort op de schaal van afstandelijkheid. Het is net zo’n belegen taalgebruik als ‘Gelieve hier geen fietsen te plaatsen’.

Het kiezen van een condoleancekaart is nog het meest gemakkelijke deel. Het moeilijkste is de tekst die je aan de binnenkant schrijft. Je wilt niet afstandelijk zijn, maar juist warm en meelevend. Je weet dat nabestaanden een ongelooflijk moeilijke tijd doormaken en extra gevoelig zijn voor ‘de verkeerde woorden’.  

Welke tekst voor een condoleancekaart?

Maar goed, wat voor tekst moet je dan in hemelsnaam op een condoleancekaart schrijven? Hier komen een paar handvatten om je op weg te helpen.

Onwerkelijk

Zeker bij een plotseling overlijden voelt het onwerkelijk dat iemand er niet meer is. Dat gevoel is een mooie eerste zin van je kaart.

Deel je herinneringen

Als je een condoleancekaart stuurt, dan is de kans groot dat jij de overledene zelf ook goed gekend heb. Schrijf over de mooie momenten en bijzondere ervaringen die jullie samen hebben gedeeld, en wat de overledene voor jou heeft betekend. Daarmee geef je de nabestaanden het gevoel dat hun dierbare niet vergeten wordt.

Ruimte voor verdriet

Dat schreef een dierbaar iemand op een kaart voor ons: “Ik wens jullie veel ruimte voor verdriet, dat is nodig. En soms ook weer even een kiertje naar het licht.” Prachtig vonden we het.

Ik ben er stil van

Merk je dat je toch niet de woorden kunt vinden om troost te geven of medeleven te tonen, schrijf dat dan gewoon op. Schrijf dat je er stil van bent; dat is sowieso een mooie zin met veel betekenis.

Houd het kort en lief

Teksten op condoleancekaarten hoeven niet lang te zijn. Een paar zinnen waarin je medeleven en steun uitdrukt, zijn echt voldoende. Kort en lief is vaak beter dan een lange, ingewikkelde tekst.

Wat zou je zelf willen horen?

Stel dat jij een dierbaar persoon in jouw omgeving zou verliezen. Wat zou je dan willen horen? Waar zou je steun aan hebben? Anders gezegd: probeer je in te leven in de gevoelens van de persoon die rouwt. Schrijf dat je er voor hen bent en dat je wilt helpen, zelfs als je niet precies begrijpt wat ze doormaken.

Alles is goed

Hoe moeilijk je het schrijven van een condoleancekaart ook vindt: het feit dat je er al mee bezig bent, is al ontzettend lief en waardevol. Alles is goed, zeggen mensen vaak, en dat is ook zo.

Groetjes,
Gerard

PS: ben je op zoek naar een liefdevolle condoleancekaart? Kijk dan eens naar deze kaarten van Annemarie:

• Dag lieve ster
• Ik ben er stil van